ENJOY GREECE

ENJOY GREECE
We Explore, Find, Check & Propose You for the Truth - Enjoy GREECE - Enjoy EUROPE - Enjoy WORLD

Τετάρτη 20 Νοεμβρίου 2013

Χρηματιστήριο Εμπορευμάτων και Ναυτιλιακών Αξιών: Μια νέα αγορά υψηλών απαιτήσεων και αποδόσεων ενάντια στον ερασιτεχνισμό, τη νοθεία και το «χύμα»

Της Λέττας Καλαμαρά

Στην υλοποίηση μιας υψηλών απαιτήσεων αλλά και αποδόσεων πρωτοβουλίας προχωρά με ταχύ ρυθμό το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιώς (ΕΒΕΠ), σε συνεργασία με το Χρηματιστήριο Αθηνών, και τα  υπουργεία Οικονομικών και Ανάπτυξης. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΕΒΕΠ, κ. Β. Κορκίδη, "το ΕΒΕΠ σε συνεργασία με το Χρηματιστήριο Αθηνών και το Πανεπιστήμιο Πειραιώς ξεκίνησαν και ολοκλήρωσαν έρευνες για συγκεκριμένες κατηγορίες προϊόντων, όπως το ελαιόλαδο, το σκραπ, τα αλιεύματα. Στην παρούσα φάση εξετάζεται εάν είναι βιώσιμη η λειτουργία ενός Χρηματιστηρίου Εμπορευματικών Συναλλαγών και Ναυτιλιακών Αξιών. Προσωπικά θεωρώ ότι είναι βιώσιμη. Υπάρχει η διάθεση και ο τρόπος για να γίνει κάτι τέτοιο. Αιχμή του δόρατος μπορεί να είναι το λιμάνι του Πειραιά και αργότερα της Θεσσαλονίκης. Η δημιουργία ενός χρηματιστηρίου εμπορευμάτων προϋποθέτει αξιοπιστία ως προς την παραγωγή, την παράδοση, την παραλαβή, τη μεταφορά, την αποθήκευση των προϊόντων. Στόχος πρέπει να είναι το σωστό αρχικό στήσιμο, το βιώσιμο κόστος λειτουργίας και, βεβαίως, η διασφάλιση τεκμηρίωσης των μετα-συναλλακτικών δραστηριοτήτων. Αυτό που μπορεί να προσφέρει στην αγορά είναι ενίσχυση του ανταγωνισμού και συνεπώς πτώση των τιμών. Το χρηματιστήριο εμπορευμάτων μπορεί να δημιουργεί κεφάλαιο για τους παραγωγούς και να τους δίνει τη δυνατότητα να βελτιώνουν τη δουλειά τους και τις αποδόσεις τους".  

Το σχέδιο είναι φιλόδοξο και απαιτεί επαγγελματισμό, μιας και η λειτουργία και η απόδοση μιας τέτοιας αγοράς προϋποθέτει υποδομές με διεθνείς προδιαγραφές (παραγωγή, τυποποίηση, πιστοποίηση, αποθήκευση-logistics-μεταφορές). Εφόσον όμως τεθεί σε ισχύ μπορεί να αλλάξει προς το καλύτερο τα δεδομένα στον πρωτογενή τομέα της χώρας (αγροτική παραγωγή), δημιουργώντας καλύτερες συνθήκες χρηματικών ροών προς τους παραγωγούς και εμπόρους, προώθησης των εξαγωγών των ελληνικών επιχειρήσεων που ξεχωρίζουν στους τομείς της αγροτικής παραγωγής και ανταγωνιστικότητας των τιμών για τους καταναλωτές.                  

Προϊόντα

Σύμφωνα με την πρόταση που έχει ήδη κατατεθεί, ως πρώτο προϊόν επί του οποίου θα διαπραγματεύονται συμβόλαια στη συγκεκριμένη αγορά, έχει επιλεγεί το ελαιόλαδο. Σε δεύτερη φάση όμως, αναμένεται να ακολουθήσουν και άλλα προϊόντα όπως κρασί, γαλακτοκομικά, φρούτα, μέλι, ρύζι, όσπρια, χυμοί φρούτων, μαρμελάδες, κομπόστες, αλλά και πιο εξειδικευμένοι κωδικοί όπως αβγοτάραχο, σουσάμι, μαστίχα Χίου, τρούφα, σαλιγκάρια και άλλα δημοφιλή, διεθνώς, ελληνικά προϊόντα. Η Ελλάδα, με αγροτική παραγωγή περίπου 10 δις ευρώ ετησίως, θα μπορεί να υποστηρίξει ένα χρηματιστήριο εμπορευμάτων το οποίο θα είναι βιώσιμο με ετήσιο τζίρο της τάξεως των 122 εκατ. ευρώ, ενώ με 1 δις ευρώ τζίρο μπορεί να επιτύχει κέρδη τουλάχιστον 24 εκατ. ευρώ. 

Η αξία εξαγωγής αγροτικών προϊόντων ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο ελληνικής γης είναι σήμερα μόνο 16.000 ευρώ, όταν άλλες μικρές ευρωπαϊκές χώρες όπως το Λουξεμβούργο, η Μάλτα και το Βέλγιο πωλούν το κάθε τετραγωνικό χιλιόμετρο γης τους με 181.000 ευρώ, 216.000 ευρώ και 508.000 ευρώ αντίστοιχα. Μια οργανωμένη αγορά διαπραγμάτευσης συμβολαίων γεωργικών προϊόντων μπορεί να προσανατολιστεί σε ελληνικά εξαγώγιμα προϊόντα και να αποτελέσει πηγή χρηματοδότησης εταιρειών βιολογικών και τεχνολογικά προηγμένων προϊόντων. Οι τελικές τιμές που θα διαμορφώνονται θα αποτελούν τιμές αναφοράς σε όλη τη χώρα αλλά και διεθνώς, ενώ θα λειτουργούν προς όφελος τόσο του παραγωγού όσο και του καταναλωτή. Τα μέλη των Χρηματιστηρίων Εμπορευμάτων θα μπορούν να είναι οι τοπικοί παραγωγοί, οι κεντρικές λαχαναγορές, οι αλυσίδες super markets και οι εμπορικές επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών εγγεγραμμένες στο ΓΕΜΗ των κατά τόπους Επιμελητηρίων. 

Η δημιουργία του θεσμικού πλαισίου και οι λεπτομέρειες που αφορούν στη λειτουργία αυτής της αγοράς, αλλά και των προϊόντων που θα την απαρτίζουν δεν έχουν ακόμα αποσαφηνιστεί πλήρως από τους αρμόδιους φορείς. Οι απαραίτητες υποδομές, τα στατιστικά διακίνησης, οι μηχανισμοί παράδοσης, οι κανόνες συμμετοχής και διαπραγμάτευσης αλλά, κυρίως, ένα αξιόπιστο δίκτυο πιστοποίησης και ελέγχου είναι τα κυριότερα θέματα που πρέπει να επιλυθούν πολύ πριν την κατάθεση του σχετικού σχεδίου νόμου.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, τόσο οι γειτονικές χώρες, όπως Βουλγαρία, Ρουμανία, Σερβία και Τουρκία, αλλά και ανεπτυγμένες γεωργικά χώρες, όπως η Ιταλία και η Μ. Βρετανία, διαθέτουν εδώ και πολλά  χρόνια Χρηματιστήρια Εμπορευμάτων με δύο επίπεδα αγορών: cash market και παραγωγών auction market, απ’ όπου και μπορεί να επιλεγεί το πλέον κατάλληλο μοντέλο λειτουργίας για την Ελλάδα. 

Όσον αφορά τις υποδομές για τη διαπραγμάτευση, την εκκαθάριση, τη διαχείριση κινδύνου και τον διακανονισμό η ΕΧΑΕ έχει τις τεχνικές δυνατότητες. Από την πλευρά του το ΕΒΕΠ προτείνει την εγκατάσταση του νέου Χρηματιστηρίου Εμπορευμάτων στο λιμάνι του Πειραιά, διαθέτοντας εάν χρειαστεί, τον απαραίτητο χώρο για την λειτουργία του στο κτίριο του Επιμελητηρίου. 

Μελέτες

Εκτός από τα αγροτικά προϊόντα το ΕΒΕΠ επεσήμανε ότι οι πολλαπλές ναυτιλιακές δραστηριότητες του Πειραιά χρειάζονται έναν οργανωμένο μηχανισμό διαμόρφωσης τιμών και πρότεινε την επέκταση των  συναλλαγών πέραν των Εμπορευμάτων και στο scrap, αλλά και σε άλλες χρηματιστηριακές Ναυτιλιακές Αξίες. Από την πλευρά του το Χρηματιστήριο Αθηνών διερευνά την προοπτική διαπραγμάτευσης ενεργειακών επενδυτικών προϊόντων. Τα στοιχεία δείχνουν ότι θα μπορούσε να είναι βιώσιμη μια τέτοια πρωτοβουλία με κατάλληλη χρήση των νέων τεχνολογιών στην υλοποίηση της και την εξασφάλιση διεθνών συνεργασιών της Ελλάδας με άλλες παρόμοιες αγορές ανά τον κόσμο.

Στο μεταξύ έχουν ήδη ολοκληρωθεί δύο μελέτες, για το ελαιόλαδο και το scrap. Όσον αφορά το ελαιόλαδο μελετήθηκε η υπάρχουσα κατάσταση σε θέματα αποθήκευσης και πιστοποίησης του εμπορεύματος η οποία θα μπορούσε να συμβάλλει στην ανάπτυξη προτάσεων για τη δημιουργία ενός σύγχρονου δικτύου παράδοσης για να στηριχτεί ένα χρηματιστήριο. Επίσης εξετάστηκαν τα ελληνικά και ευρωπαϊκά πρότυπα κατηγοριοποίσης προϊόντος, πιστοποίησης ελέγχου, αποθήκευσης, διακανονισμού, παραλαβής, παράδοσης.  Κάτι αντίστοιχο έγινε και για το scrap καθώς και το εξαγωγικό ισοζύγιο Ελλάδας-Ευρωπης.