Το έλλειμμα εθνικής εξαγωγικής στρατηγικής

Δημοσιεύτηκε 2 Αυγ 2014

Το τεράστιο έλλειμμα της ελληνικής πολιτείας στη διαχείριση κρίσεων αναδεικνύει για μία ακόμη φορά η πολεμική κατάσταση που επικρατεί στις σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Στις παράπλευρες απώλειες αυτής της κατάστασης περιλαμβάνονται και οι αρνητικές συνέπειες στις ελληνικές εξαγωγές των κυρώσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς τη Ρωσία. Η Κομισιόν, σε επίσημη απάντησή της προς τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Εξαγωγέων σχετικά με το θέμα επιβεβαίωσε την «ετοιμότητα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να λάβει πρόσθετες σημαντικές κυρώσεις, εφ’ όσον απαιτηθεί», καλώντας «τη Ρωσική Ομοσπονδία να χρησιμοποιήσει την επιρροή της για αποκλιμάκωση» (της κρίσης). Παράλληλα, ανέφερε τις εμπορικές συμφωνίες που σύναψε η Ε.Ε. στις 27 Ιουνίου 2014 με την Ουκρανία, τη Μολδαβία και τη Γεωργία, σημειώνοντας ότι «μπορεί να προσφέρουν νέες προοπτικές στην Ευρωπαϊκή Βιομηχανία, συμπεριλαμβανομένων των Ελλήνων Εξαγωγέων». 

Είναι δεδομένο πως όταν είσαι μέλος σε μια οντότητα αποδέχεσαι τόσο τα δικαιώματα όσο και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη συμμετοχή σε αυτή, αλλιώς είσαι απλά τυχοδιώκτης. 

Η Ελλάδα καλείται να ενεργοποιήσει τα αντανακλαστικά της στο εξωτερικό εμπόριο και να εντείνει τις προσπάθειές της στις διμερείς εμπορικές της σχέσεις προκειμένου να ανταποκριθεί στη δύσκολη συγκυρία, και να θέσει τις εξαγωγές της σε σταθερή ανοδική τροχιά. Είναι το λιγότερο που μπορεί να κάνει η αρμόδια πολιτική ηγεσία προκειμένου να αποδείξει στην πράξη ότι η ελληνική κυβέρνηση μπορεί να έχει στα χέρια της τον έλεγχο ουσιαστικών πρωτοβουλιών που αφορούν τη χώρα, πέραν της διαχείρισης του εύκολου παιχνιδιού του επικοινωνιακού εντυπωσιασμού στο εσωτερικό για πρόσκαιρα προσωπικά εκλογικά οφέλη.       
    

Στο μεταξύ, μέχρι τις αρχές Οκτωβρίου 2014 πρέπει να περιμένουν οι Έλληνες εξαγωγείς για να δουν τον καθ’ύλη αρμόδιο φορέα υλοποίησης της εθνικής στρατηγικής εξαγωγών να ξεκινά και επίσημα τη λειτουργία του. Οκτώ μήνες μετά την υπογραφή ΦΕΚ (Φεβρουάριος 2014) για τη δημιουργία του ενιαίου φορέα εξωστρέφειας με την ονομασία «Enterprise Greece» με τη μετάβαση και απορρόφηση του Οργανισμού Προώθησης Εξαγωγών από το Invest in Greece και έπειτα από δύο χρόνια συζητήσεων επί του θέματος, στην περίπτωση των ελληνικών εξαγωγών αγνοείται η ιστορική ρήση πως «οι καιροί ου μενετοί». Ωστόσο, συνεδρίασε ήδη η πρόσφατα συσταθείσα (17/6/2014) Συμβουλευτική Επιτροπή που θα συνδράμει στο έργο του Enterprise Greece και απαρτίζεται από 10 μέλη, εκπροσώπους συλλογικών φορέων και ειδικότερα τη Γεν. Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδος, Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδος, Γενική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου, Ένωση Ελληνικών Τραπεζών, Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων Ελλάδος, Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εξαγωγέων, Σύνδεσμος Ελλήνων Βιομηχάνων, Σύνδεσμο Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, Σύνδεσμο Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος, Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδος. To θέμα της πρώτης συνεδρίασης ήταν «η πολιτεία να έρθει πολύ πιο κοντά στην αγορά και να ακούσει για τα εργαλεία τα οποία θα χρησιμοποιήσει, είτε αυτά προέρχονται από το ΕΣΠΑ, τα structural funds, είτε οτιδήποτε άλλο, ώστε να είναι εξατομικευμένα και να καλύπτουν τις ανάγκες της αγοράς».

Σύμφωνα με πληροφορίες το χρονοδιάγραμμα μέχρι την 1^η Οκτωβρίου 2014 για την επίσημη λειτουργία του Enterprise Greece περιλαμβάνει την προκήρυξη για την πρόσληψη των 80 στελεχών που θα ενισχύσουν το φορέα, την αξιολόγηση του υφιστάμενου προσωπικού, την αξιολόγηση για το νέο κτίριο που θα στεγάσει το φορέα και τον καθορισμό των νέων υπηρεσιών που θα διαθέσει ο φορέας στους εξαγωγείς. Όσον αφορά τη στέγαση του Enterprise Greece πριμοδοτείται η λύση εξεύρεσης κτιρίου στο κέντρο της Αθήνας ενώ για λόγους οικονομικών διαφορών δεν επετεύχθη η συμφωνία για στέγασή του σε κτίριο του Μετοχικού Ταμείου Στρατού που είναι ξενοίκιαστο κοντά στην Παλαιά Βουλή.    

Όσον αφορά τις νέες υπηρεσίες του φορέα, σχεδιάζεται η παροχή εξειδικευμένων συμβουλευτικών υπηρεσιών, η παροχή υπηρεσιών marketing για διείσδυση σε νέες αγορές, η παροχή οn line υπηρεσιών, η συμμετοχή σε εκθέσεις και περίπτερα, η προσέλκυση πελατών από το εξωτερικό, η επιμόρφωση των εξαγωγέων.     

Εμπόδια διεθνοποίησης ελληνικών εξαγωγικών επιχειρήσεων

 Να σημειωθεί ότι στο Διαρκές Βαρόμετρο που τηρεί ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εξαγωγέων για τις επιχειρήσεις-μέλη του, σχετικά με τα αντικίνητρα των εξαγωγών την τελευταία διετία:

• Το 64% των ερωτηθέντων έχει απαντήσει ότι μεγαλύτερο πρόβλημα για τους Εξαγωγείς είναι η έλλειψη ρευστότητας
• Το 18% η έλλειψη εμπιστοσύνης των εμπορικών εταίρων ως προς την κατάσταση και την πορεία της ελληνικής οικονομίας
• Το 9% αναφέρει τα γραφειοκρατικά εμπόδια
• Και επίσης 9% την έλλειψη τεχνογνωσίας εξαγωγών από τις ίδιες τις επιχειρήσεις.

Η ιστορία του Enterprise Greece
 

Για την ιστορία να θυμίσουμε πως στα χέρια της ελληνικής κυβέρνησης και ειδικότερα του υπουργείου Ανάπτυξης και Εξωτερικών βρισκόταν από το Μάιο του 2013 η τελική έκθεση των Ολλανδών τεχνοκρατών-μελών της ολλανδικής κυβέρνησης που είχαν κληθεί να συνδράμουν με την εμπειρία και τη γνώση τους την Ελλάδα στη χάραξη του χάρτη των ελληνικών εξαγωγών, σε συνεργασία με την Ομάδα Δράσης της Ευρώπης στην Ελλάδα. Το κείμενο έφερε τον τίτλο «National Trade and Invstement Promotion Strategy and Roadmap», συνολικά 57 σελίδων. Πρόκειται για το αποτέλεσμα μιας πολύμηνης δουλειάς που είχε ξεκινήσει το Δεκέμβριο του 2012 και σε αυτήν συμμετείχαν 3 ομάδες εργασίας (clusters), συνολικά 35 καταρτισμένα στελέχη από την ελληνική αγορά και το δημόσιο. Η μελέτη αυτή περιελάμβανε το όραμα των ελληνικών εξαγωγών και την υλοποίησή του μέσω δύο φορέων. Ενός ισχυρού θεσμικού φορέα (policy unit) που θα χάρασσε στρατηγική και θα υποστήριζε σε πολιτειακό επίπεδο στο εσωτερικό και το εξωτερικό την εξαγωγική πολιτική της χώρας, με συνεργασία των καθ΄ύλην αρμόδιων υπουργείων Ανάπτυξης, Εξωτερικών όπως και Τουρισμού, Ναυτιλίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Οικονομικών και ενός φορέα διεκπεραιωτή της καθημερινότητας (agency) και επιταχυντή κάθε επενδυτικής προοπτικής. Στη μελέτη περιλαμβάνονταν τα εργαλεία (tools), υλικά και άυλα, χρηματοδοτικά και μη, υλοποίησης των εξαγωγικών στόχων της χώρας, με μετρήσιμα στοιχεία σε βάθος πενταετίας. Δυστυχώς το σχέδιο αυτό εγκαταλείφθηκε.

Τελικά ο νόμος 4242 που έγινε ΦΕΚ το Φεβρουάριο 2014 κατέληξε στη δημιουργία της Ελληνικής Εταιρείας Επενδύσεων και Εξωτερικού Εμπορίου ΑΕ που ουσιαστικά είναι η συγχώνευση διά απορροφήσεως του ΟΠΕ (Οργανισμός Προώθησης Εξαγωγών) από το γνωστό Invest in Greece, πρώην ΕΛΚΕ και νυν Enterprise Greece AE.